Tomasz Lewandowski
Koncepcja programowo-organizacyjna
Teatru Lalek „Pleciuga”
Teatr Lalek Pleciuga, dzięki sprawnemu zarządzaniu obecnego Dyrektora oraz przychylności Organizatora, plasuje się na wysokiej pozycji wśród polskich instytucji kultury. Dobra kondycja finansowa i strukturalna oraz nowoczesne zaplecze techniczne Teatru sprawiają, że najpilniejsze zadanie przyszłego Dyrektora oraz jego współpracowników nie skupi się – jak w wielu przypadkach bywa – na organizacji remontów, lecz na działalności kulturalnej oraz kształtowaniu wizerunku Teatru jako instytucji otwartej, poszukującej, ale też dumnej i czerpiącej z bogatej historii i dorobku artystycznego. Motywującym do działania jest fakt, że władze, czyli Organizator Teatru, od wielu lat udowadniają, że kultura jest ważnym obszarem dla rozwoju oraz budowania charakteru miasta. Poniżej przedstawiam własną wizję ewolucji Teatru w różnych jego aspektach.
Edukacja
Proponuję, aby działania edukacyjne wynikały przede wszystkim ze
ścisłej współpracy z nauczycielami i pedagogami, świadomymi aktualnych,
realnych potrzeb
i problemów dzieci oraz młodzieży.
Chciałbym również powołać Edukacyjną Radę Programową, która pod koniec lub na początku sezonu miałaby okazję zgłaszać swoje propozycje i omawiać je z pracownikami Teatru oraz przedstawicielami innych placówek. Byłoby to pole do bezpośredniej dyskusji na linii szkoła-teatr, a także szansa na integrację środowiska oświaty w regionie.
Po pierwszym tygodniu prób do spektakli organizowana byłaby próba
czytana dla nauczycieli, połączona z dyskusją i wymianą myśli, niejako
włączająca pedagogów w proces
i tym samym stanowiąca zachętę do powrotu do teatru po powstaniu spektaklu.
Zakładam też organizowanie tzw. premier belferskich, podczas których nauczyciele omawialiby problematykę przedstawień oraz dostawali pakiety metodyczne, stanowiące gotowe pomysły oraz inspiracje do pracy z podopiecznymi.
Większa część materiałów dostępna byłaby w formie wirtualnej, co daje możliwość dotarcia do szerszego grona oraz ogranicza koszty związane z dystrybucją.
Nawiążemy też współpracę z Ośrodkiem Kształcenia Nauczycieli, w
ramach której będziemy organizować warsztaty. Część z nich byłaby
zrealizowana w ramach etatu przez dramaturżkę, kierowniczkę literacką
Magdalenę Mrozińską, która ma duże doświadczenie w prowadzeniu zajęć
metodycznych dla nauczycieli i bibliotekarzy o metodach pracy z dziećmi
na bazie literatury i dramatu (podobne warsztaty przeprowadziła m.in. w
Bibliotece Narodowej
w Warszawie, w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Gdańsku, w Bibliotece Publicznej
m. st. Warszawy).
Uważam za bardzo istotne, aby współpracować z Instytutem Teatralnym (m.in. w ramach krzewienia idei teatru Jana Dormana) oraz z Centrum Sztuki Dziecka.
W Teatrze otwarte zostaną zajęcia warsztatowe (np. plastyczne,
aktorskie, animacyjne), łączące pokolenia, odbywające się zarówno w
stałych cyklach, jak i związane
z jednorazowymi akcjami w ramach ferii zimowych czy lata w mieście.
Aktorzy i stały teatralny zespół twórców będzie też organizował okołoteatralne akcje- np. Bajki-uciszajki (czytania bajek, połączonych z dźwiękiem, służące wyciszeniu i kształtowaniu umiejętności skupienia uwagi w dzisiejszym przebodźcowanym świecie).
Zależy mi bardzo na włączeniu w życie teatralne osób dotkniętych niepełnosprawnościami. Planuję stworzenie warsztatów, dostępnych dla dzieci z różnymi dysfunkcjami, zwieńczeniem których byłoby wydarzenie artystyczne (etiuda/piosenka) przygotowane wraz z zespołem aktorskim. W perspektywie czasu pragnę włączać w repertuar spektakle przygotowywane z myślą o widzach z zaburzeniami wzroku czy słuchu.
Rola dramaturga w teatrze
Na stanowisko dramaturga chciałbym powołać, wcześniej wspomnianą, Panią Magdalenę Mrozińską, która z wykształcenia jest dziennikarką i filolożką włoską, ma również uprawnienia pedagogiczne i doświadczenie w pracy warsztatowej z dziećmi. Mrozińska będzie czuwała nad jakością i różnorodnością repertuarową. Oprócz doradzania w zakresie doboru spektakli i czuwania nad tekstami na etapie ich realizacji, w ramach etatu będzie brała udział w projektach okołoteatralnych, wymagających przygotowania literackiego – to m.in. akcja „Bajki wyciszajki”, czy spektakle okolicznościowe (w tym bożonarodzeniowe) realizowane we własnym, wewnętrznym gronie.
Wizja teatru Mrozińskiej oparta jest na różnorodności i dbaniu zarówno o jakość artystyczną spektakli, jak i realną wizję pozyskiwania widza i zarobku. Funkcjonować będzie scena dziecięca, młodzieżowa i dla dorosłych, z przewagą tej pierwszej. Ich wspólnym mianownikiem będzie wykorzystywanie środków wyrazu z zakresu teatru lalek i teatru formy.
Repertuar
Proponuję wprowadzenie tytułów adresowanych precyzyjnie do różnych grup wiekowych,
z naciskiem położonym na następujące funkcje teatru lalek:
inicjacja teatralna,
edukacja (spektakle wsparte merytorycznie materiałami dydaktycznymi
i warsztatami),
nowe teksty dramatyczne,
teatr zaangażowany lokalnie (spektakle realizowane dla / z mieszkańcami konkretnych, dzielnic lub grup społecznych miasta),
eksperyment / nowe formy ekspresji,
inicjatywy aktorskie,
Scena Spotkań (teatr/muzyka/taniec/performance);
W każdym sezonie planuję realizację 4 – 5 premier wypełniających kolejno założenia:
nowego tytułu dla dzieci lub młodzieży,
dużego tytułu (wyjaśnienie poniżej) dla dzieci w wieku szkolnym,
tytułu dla dorosłych,
spektaklu inicjacyjnego (wyjaśnienie poniżej),
eksperymentu / zderzenia z nieznanym;
Proponowane „duże” tytuły (np. Pinokio, Oz, Piękna i Bestia, Arabella, etc.) powinny być odczytywane na nowo, wykorzystywać znane archetypy, czy szkielety fabularne do opowiedzenia współczesnych historii, aktualnie odnoszących się do wyobraźni młodego Widza.
Ponadto jak najczęściej należy wprowadzać do repertuaru współczesne pozycje polskiego dramatu dla dzieci i młodzieży (Guśniowska, Prześluga, Jarosz, Mrozińska, Wojtyszko), oraz tytuły oparte o kanon lektur szkolnych (Jansson, Lindgren, Makuszyński, Tuwim, Biblia).
Niezwykle ważnym elementem budowania repertuaru TLP będzie zapraszanie do współpracy najciekawszych twórców teatru plastycznego z Polski i Europy m. in: Paweł Aigner, Konrad Dworakowski, Robert Jarosz, Anna Nowicka, Honorata Mierzejewska, Jakub Krofta, Arkadiusz Buszko, Martyna Majewska, Joanna Zdrada, Paweł Chomczyk, Joanna Gerigk, Przemysław Jaszczak, Agnieszka Błaszczak, Marta Streker, Duda Paiva, Torsten Gesser. Michael Fogel,).
Zaufanie do zapraszanych reżyserów wiąże się z akceptacją wybranych przez nich realizatorów.
W przypadku konieczności pomocy w doborze współpracowników, moje sugestie będą dotyczyć m.in. następujących artystów w poszczególnych branżach:
scenografia – Zuzanna Srebrna, Matylda Kotlińska, Marika Wojciechowska, Pavel Hubička;
muzyka - Piotr Nazaruk, Sambor Dudziński, Piotr Klimek, Filip Sternal, Mateusz Czarnowski, Bartek Orłowski.
Niejednokrotnie mylący termin „spektakl inicjacyjny” rozumiem, jako pierwsze spotkanie
z teatrem, które następować może w różnym wieku i na różnym etapie
świadomości kulturowej Odbiorcy. Najczęściej na myśl przychodzą tutaj
„widowiska dla najnajów”, które – przy całej swojej wartościowości i
niewątpliwym znaczeniu wychowawczym – nie mogą wyczerpywać formuły
Pierwszego Spotkania, chociażby z tego powodu, iż dla większości dzieci
(szczególnie spoza dużych ośrodków i bogatych dzielnic mieszczańskich)
następuje ono najwcześniej w klasach 1 – 3 szkoły podstawowej, a całkiem
spory odsetek młodzieży pojawia się pierwszy raz w teatrze (zazwyczaj
dramatycznym) dopiero na poziomie gimnazjum. Są też takie grupy
wykluczenia, do których teatr musi wyjść ze swojej siedziby, zamiast
czekać na ich wizytę. Stąd poprzez inicjacyjną pozycję repertuarową mam
na myśli tytuł dedykowany różnym, szczegółowo opisanym grupom wiekowym,
obudowany narzędziami do jego przyjęcia, zrozumienia i interpretacji,
budujący w Odbiorcy chęć ponownego odwiedzenia teatru. Sztuka powinna
być realizowana ze wsparciem odpowiedniej ilości materiałów
dydaktycznych (narzędzi dla nauczycieli), działań warsztatowych oraz
okołospektaklowych (wystawa, kampania informacyjna, gra miejska) oraz – w
miarę możliwości – sposobów na uzyskanie sprzężenia zwrotnego od grup
docelowych.
Równolegle do budowania pozycji repertuarowych swoją – niezobligowaną
ilością premier – działalność powinna mieć Scena Spotkań, na której
odbywać się mają wydarzenia, które wychodzą poza klasyczne ramy teatru,
np. inscenizowany koncert, czy performance oraz Scena Inicjatyw
Aktorskich, która motywuje zespół artystyczny do własnych form
wypowiedzi teatralnej. Osobnym działaniem, które w odmienny sposób
oddziałuje z tkanką miasta są projekty dedykowane lokalnym
społecznościom: dzielnicom, grupom kulturowym, konkretnym podwórkom.
Realizacje oparte o pracę warsztatową z lokalnymi mieszkańcami
i przygotowane w oparciu o nią działania teatralne w przestrzeni miasta
(zazwyczaj przeprowadzane w okresie letnim / wakacyjnym) stają się
niejednokrotnie wspaniałym narzędziem inicjacji teatralnej,
rewitalizacji kulturalnej zaniedbanych dzielnic i włączania
w kulturę grup z niej wykluczonych.
W uzupełnieniu działań tworzących repertuar sceniczny TLP proponuję wprowadzić, cieszące
się coraz większym powodzeniem, czytania performatywne współczesnych tekstów
dramatycznych, a także wystawy prac scenografów zapraszanych do teatru. Warto zastanowić się nad stworzeniem warsztatowej dziecięcej grupy teatralnej.
Zespół Aktorski
Chcę w pełni wykorzystać ogromny potencjał zespołu aktorskiego Teatru Lalek Pleciuga. Realizacje będą planowane z dbałością o artystyczny rozwoju poszczególnych artystów. Wierzę w ideę gry zespołowej. Zespołowość jest wielką szansą subwencjonowanych teatrów repertuarowych.
Chcąc skonstruować – na potrzeby niniejszego Programu - przykładowy repertuar na sezon 2021/2022, pragnąłbym zestawić kilka skrajnych estetyk reprezentujących wyrazistych twórców, aktywnie tworzących mainstream europejskiego teatru lalek.
I tak, w zakładanym repertuarze sezonu rozpoczynanego we wrześniu 2021 TLP mógłby wystawić kolejno:
„Zaczarowany Fortepian” Jan Wilkowski reż. Honorata Mierzejewska -Mikosza - na 100 rocznicę urodzin artysty, (spektakl inicjacyjny),
„Republika marzeń” reż. Agnieszka Błaszczak – teatr plastyczny - spektakl oparty na twórczości Grzegorza Ciechowskiego i zespołu Republika, (tytuł dla Dorosłych),
„Dzieci z Bullerbyn” reż. Przemysław Jaszczak – lektura dla klasy III, (duży tytuł dla dzieci w wieku szkolnym),
„Nie-złe ziółka” - reż. Paweł Aigner – familijny musical o znanych bajkowych antybohaterach (nowy tytuł dla dzieci i młodzieży),
Repertuar może być uzupełniony o inicjatywy odaktorskie, program muzyczny oraz cykliczne działania warsztatowe. Pragnąłbym również wprowadzić tradycję czytania performatywnego nowych tekstów dramatycznych.
W sezonie 2022/2023 chciałbym postawić akcent na kooperacje z innymi teatrami, oraz pozyskiwanie na nie środków zewnętrznych tj. Fundusz Wyszehradzki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i inne.
„Ballady i romanse – live” scenariusz i reżyseria: Joanna Zdrada. (eksperyment/ zderzenie z nieznanym).
Będzie to projekt teatralno-muzyczny o charakterze komparatystycznym, uwzględniający wspólne dziedzictwo kulturowe Europy Środkowej doby romantyzmu.
Punkt wyjścia stanowić będzie adaptacja sceniczna powstałych w okresie romantyzmu ballad wywodzących się z krajów V4 – Czech, Węgier, Słowacji i Polski.
Gra słów i wyobraźni, elementy horroru, psychologicznego thrillera i społecznego dramatu,
to tylko niektóre spośród możliwych kierunków interpretacyjnych dla tekstów takich
autorów jak: J. Erben (CZ), P.O. Hviezdoslav (SK), S. Petofi (HU) czy A. Mickiewicz (PL).
Kooperacja teatrów: Teatr Lalek Pleciuga – Polska. Divadlo Radost – Czechy, Bábkové divadlo na Rázcestí – Słowacja (aktorzy), Annamária Kiss Kósa – Węgry (scenografia) – finansowanie z Funduszu Wyszehradzkiego.
„Koralina” reż. Paweł Chomczyk (duży tytuł dla dzieci w wieku szkolnym),
Autorski spektakl Jakuba Krofty i Marii Wojtyszko – (nowy tytuł dla dzieci
i młodzieży),
Spektakl dla najnajów reż. Tomasz Maśląkowski – (spektakl inicjacyjny),
„Pleciuga bliżej Was” - wspólny wakacyjny projekt z „Teatrem Biuro Podróży” Pawła Szkotaka. Spektakl plenerowy – finansowanie MKiDN;
Proponowany repertuar na sezon 2023/2024.
„Bajkoterapia – czyli bajki-pomagajki dla małych i dużych” - reż Alicja Morawska-Rubczak- (spektakl inicjacyjny)
spektakl muzyczny reż. Konrad Dworakowski – ( nowy tytuł dla dzieci i młodzieży)
Warsztaty aktorskie i autorski spektakl z cyklu „droga mistrzów” - Duda Paiva – finansowanie z projektu Kreatywna Europa -(ekspery ment/ zderzenie z nieznanym )
Folwark zwierzęcy reż. Piotr Ratajczak – (spektakl dla Dorosłych)
„Teatr u Ciebie” - reż. Arkadiusz Buszko – Cykl spektakli plenerowych, warsztatów, dla społeczności (wybranych dzielnic), do których teatr nie dociera - projekt realizowany z MOPS w Szczecinie.
Myśląc o sezonie 2024/2025 proponowałbym twórców, którzy już teraz wyrazili zainteresowanie współpracą z zespołem TLP: Magda Streker, Anna Nowicka, Robert Drobnuich. Myślę również o podjęciu kooperacji z Das Weitere Theater z Berlina w spektaklu reż. Michaela Fogela, oraz zrealizowania dyplomu reżyserskiego na Wydziale Lalkarskim Akademi Sztuk Teatralnych w Krakowie (filia we Wrocławiu).
Kreowanie wizerunku Teatru Lalek Pleciuga w Internecie i w przestrzeni miasta oraz działania towarzyszące.
Internet
Ukierunkowany Content Marketing
- określenie:
Kim dokładnie jest odbiorca teatru, czy też poszczególnego spektaklu?
Do jakiego widza chcemy dotrzeć z danym tematem?
Jakimi środkami wyrazu chcemy się posługiwać w danym przypadku?
Czy bardziej adekwatne będzie dotarcie bezpośrednio do młodzieży (w przypadku spektaklu dedykowanego jej właśnie), czy do rodzica/pedagoga? W jaki sposób?
Różnicowanie komunikatu kierowanego do dziennikarzy/szkół/rodziców dzieci;
- Optymalizacja SEO - Zadbanie o poprawę widoczności teatru w wynikach wyszukiwania.
Media społecznościowe
- Wzmocnienie obecności w mediach społecznościowych – Instagram, Facebook, YouTube,
uruchomienie profilu na TikToku - wraz z określeniem charakteru tej obecności
(informacyjna? Odsłaniająca kulisy? Angażująca w interakcję?) i uwzględnieniem grupy
odbiorców (Instagram, TikTok – młodzież, Facebook – rodzice dzieci, nauczyciele, itd.),
- Posty sponsorowane na Facebooku,
- Instastories na Instagramie – kontakt na bieżąco, umożliwienie twórcom tymczasowego
„przejęcia” konta w trakcie przygotowań do premiery, odsłanianie kulis pracy,
- Osobne wydarzenia na Facebooku,
- Aktywność w grupach na Facebooku („Kultura online dla dzieci”, grupy dot. warsztatów
artystycznych itd.).
Materiały video – video marketing
- Filmy typu MAKING OF z przygotowań do premiery – wypowiedzi twórców, aktorów, pedagoga teatralnego udostępniane zarówno na kanale YouTube, jak i w mediach typu Instagram czy Facebook; materiały w różnych formach, dedykowane różnym odbiorcom – zarówno przybliżające problematykę spektaklu rodzicomM czy pedagogom, jak i angażujące młodzież (TikTok);
- Transmitowane w sieci (np. na Facebooku) „lekcje teatralne”, dyskusje po spektaklach, filmy ukazujące charakter pracy poszczególnych działów – nie tylko to, co dzieje się na scenie, ale także w kulisach (na przykład w pracowniach konstrukcyjnych, elektroakustycznych, w pracy garderobianej, w dziale marketingu itp.);
- Materiały przybliżające w sposób przystępny dla dzieci świat lalkarstwa – „słownik” konstruktora lalkowego, plastyka, kostiumografa, itd.;
- Aktywna platforma VOD (w czasie ewentualnego ponownego lockdownu spektakle online transmitowane na żywo/nagrane w najwyższej jakości).
Tendencje wydają się być od dłuższego czasu takie, że film wiedzie prym nad obrazem i tekstem. Zatrzymuje uwagę widza na dłużej, instastories pozwalają wrzucać relację „na gorąco”, filmy typu „teaser” (np. z próby), czy „making of” ukazują charakter danego wydarzenia jeszcze zanim się odbędzie.
E-mail marketing
- newsletter regularnie nadsyłany do miejsc i grup potencjalnie zainteresowanych odwiedzeniem teatru z uwzględnieniem tzw. przycisku call to action.
Dzięki wysyłanemu regularnie newsletterowi pozostajemy w stałym kontakcie
z odbiorcami. Może on pełnić funkcję zarówno informacyjną, jak i
ujawniającą kulisy naszej pracy, umożliwia także monitorowanie stanu
zadowolenia z naszych działań.
2. Internet i wydawnictwa (programy, plakaty, ulotki)
- Spójna identyfikacja wizualna.
3. Przestrzeń miejska i pozostałe działania reklama outdoor’owa
- citylighty z reklamą teatru (np. plakatami) w ruchliwych miejscach miasta,
- billboardy,
- reklamy na ekranach w środkach komunikacji miejskiej (zwłaszcza materiały video),
Wydawnictwa (programy, ulotki),
- poszerzenie dystrybucji materiałów drukowanych teatru o nowe miejsca (księgarnie, szkoły, punkty przedszkolne, kąciki zabaw itp.);
Akcje w przestrzeni miasta
- akcje z udziałem aktorów na Placu Teatralnym, przy Fontannie Muzycznej, itp.,
- warsztaty i spektakle plenerowe,
- warsztaty tematyczne w szkołach (nie tylko z pracy aktora, ale także np. dotyczące
tworzenia lalek, koncepcji scenograficznej, teatru „od kuchni” itp.),
- otwarte próby generalne z możliwością zajrzenia w kulisy, rozmowy po spektaklu.
Udział w:
festiwalach teatralnych
programach typu Teatr Polska,
programach ministerialnych, interregach itp.
Zmiana funkcji BOW
Klasycznie funkcjonujące Biura Obsługi Widzów w większości teatrów zamieniają się
w prężnie działające Biura Promocji, niejednokrotnie połączone z impresariatem
i nowocześnie prowadzonym działem sprzedaży. Proces ten nie musi
następować w sposób gwałtowny, jednak powinien rozpocząć się jak
najszybciej. Jako dodatkową kompetencję specjalisty ds. obsługi widza,
lub stałe zlecenie zewnętrzn,e należy koniecznie wprowadzić
w trybie pilnym stanowisko twórcy i moderatora serwisów internetowych
Teatru (strona www, fb, twitter, instagram), stanowiących główny kanał
komunikacyjny TLP.
Ta modyfikacja może odbyć się poprzez przegląd i ponowne stworzenie
dokumentów zakresu obowiązków dla pracowników działu administracji.
Pozyskiwanie środków zewnętrznych
Współpraca ze specjalistą ds. pozyskiwania środków, uwzględniająca jego wynagrodzenie
w ramach pozyskanych dotacji, oraz moje doświadczenie, bez wątpienia wygeneruje
dodatkowe projekty artystyczne i inwestycyjne bez konieczności zwiększania zatrudnienia.
Poniżej przykładowe źródła finansowania na realizację produkcji teatralnych oraz infrastrukturę Teatru.
Program Kultura współfinansowany z Funduszy Norweskich i Europejskich Obszarów Gospodarczych (EOG),
Kreatywna Europa - program Unii Europejskiej oferujący finansowe wsparcie dla sektorów kultury, audiowizualnego i kreatywnych,
Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki - Granty Wyszehradzkie,
programy ogłaszane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
Fundusze polsko-niemieckie,
Narodowy instytut wolności;
Dostępność dla niepełnosprawnych
Zwrócenie się TLP w kierunku różnych grup wykluczenia z kultury
powinno objąć również odbiorców z różnym stopniem niepełnosprawności
zmysłów. Środki na umożliwienie odbioru spektaklu dla osób
niesłyszących, oraz przygotowanie adaptacji na
słuchowiska / zmysłowiska dla osób z upośledzeniem wzroku mogą być
pozyskane z PFRON. Dobre praktyki udostępniania przedstawień dla osób z
upośledzeniami czerpać można
z doświadczeń teatrów w Opolu, Poznaniu, Łodzi i Wrocławiu oraz ośrodków
dedykowanych społecznościom niepełnosprawnych (PZG i PZN) posiadających
własne inicjatywy artystyczne.
Potrzeba zewnętrznego wsparcia merytorycznego
Ścisła współpraca repertuarowa i merytoryczna z jednostkami i instytucjami:
Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu,
Instytutem Teatralnym im. Z.Raszewskiego w Warszawie,
Lokalnymi ośrodkami MOPS, PZG i PZN oraz związkami mniejszości kulturowych,
Lokalnymi uczelniami wyższymi: Akademia Sztuki,
PWST w Warszawie / Białymstoku oraz Krakowie / Wrocławiu (praktyki reżyserskie),
Wymiana doświadczeń i materiałów z sąsiednimi, zbliżonymi skalą scenami lalkowymi w Toruniu, Kielcach, Warszawie, Łodzi, Białymstoku, Wrocławiu i Opolu.
Otwarcie na wolontariat
Projekty warsztatowe i zaangażowane społecznie mogą być realizowane ze wsparciem młodzieży z klas o profilu artystycznym i ochotników „z miasta”, co zwiększy pole ich oddziaływania i otworzy teatr na młodzież w wieku starszym i studentów.
Otwarcie na inne dziedziny sztuki
Teatr, jako synkretyczna forma ekspresji, w naturalny sposób jest
zwornikiem wielu dziedzin sztuki. Poza opisaną powyżej inicjatywą Sceny
Spotkań, w progach Teatru Lalek Pleciuga, gościć powinny wystawy
plastyczne, eksperymentatoria muzyczne, pokazy filmowe
i warsztaty fotograficzne, gromadzone wokół idei najnowszej premiery,
konkretnego artysty lub przewodniego hasła danego sezonu artystycznego.
Współpraca z otoczeniem
Myślę, że istotne dla przyszłego funkcjonowania
Teatru będzie stworzenie środowiska ludzi interesujących i pasjonujących
się teatrem tj. „Ludzi teatru”. Taki zabieg uda się przez m.in.
utworzenie stowarzyszenia funkcjonującego przy Pleciudze. Wartość
takiego podmiotu jest nieoceniona w organizowaniu wydarzeń
okołoteatralnych np. Dnia Dziecka, Dnia Teatru, Światowego Dnia Lalkarza
oraz przede wszystkim w tworzeniu bliskości otoczenia
z Teatrem.
Teatr Lalek Pleciuga w mojej koncepcji będzie miejscem otwartym na współpracę
z wszelkimi interesariuszami na wszelkich możliwych polach
współdziałania – przede wszystkim z innymi instytucjami zajmującymi się
kulturą i edukacją w Szczecinie i regionie. Uważam za istotną,
współpracę z domami kultury w mieście i regionie – by tam również
prezentować swoje spektakle i zachęcać publiczność do odwiedzania
siedziby Teatru.
Bardzo ważna będzie współdziałanie z domami dziecka i innymi placówkami o podobnym charakterze – chętnie zorganizujemy u nich np. czytania performatywne, przegląd spektakli lub zaprosimy je na spektakl do Teatru.
Pamiętać należy, także o współpracy z naszymi zachodnimi sąsiadami. Mam tu na myśli m.in.
Teatr w Schwed, Theater des Lachenes z Frankfurtu nad Odrą, Das
Weitere Theater z Berlina. Ewentualna kooperacja jest interesująca nie
tylko ze względów artystycznych, ale również ze względów ekonomicznych
(możliwość realizacji wspólnych projektów unijnych). Chciałbym również
skorzystać z nawiązanych wcześniej kontaktów z: Divadlo Radost (Czechy)
i Bábkové divadlo (Słowacja).
Szczecin, dn. 07.09.2021 r.
Tomasz Lewandowski
Aneks do koncepcji programowo-organizacyjnej
Teatru Lalek „Pleciuga” dot. sezonu 2021/2022
Planowane spektakle i wydarzenia okołoteatralne:
październik – warsztaty dla zespołu aktorskiego z Agatą Dudą-Gracz,
listopad – obchody 100-lecia urodzin Jana Wilkowskiego, na które złoży się czytanie performatywne sztuki „My i krasnoludki” (reż. Błażej Peszek) dla dzieci wczesnoszkolnych, połączone z warsztatami, wystawa poświęcona śladowi
J. Wilkowskiego w Szczecinie, prelekcja prof. Marka Waszkiela oraz dyskusja
o Twórcy.
listopad – „Tu rządzą lalki”, reż. Artur Romański – familijny spektakl-koncert, zapoznający widzów z różnymi formami lalek teatralnych. Do napisania piosenek zaproszonych zostało kilkunastu polskich tekściarzy i dramaturgów, m. in. Artur Andrus, Michał Rusinek, Artur Barciś, Jacek Poniedzielski, Malina Prześluga, Marta Guśniowska, Michał Walczak, Tomasz Jachimek.
grudzień – „Choinka z bajkami”, spektakl świąteczny, reż. Lena Alberska,
marzec – autorski projekt Marka Idzikowskiego (scenariusz i reżyseria), spektakl inicjacyjny,
czerwiec – Magdalena Mrozińska „Nie-złe ziółka” – reż. Paweł Aigner – familijny musical o znanych bajkowych antybohaterach, nowy tytuł dla dzieci i młodzieży,
Repertuar może być uzupełniony o inicjatywy odaktorskie, program muzyczny oraz cykliczne działania warsztatowe. Pragnąłbym również wprowadzić tradycję czytania performatywnego nowych tekstów dramatycznych.
Tomasz Lewandowski Szczecin 30.06.2022
Sezonowy Plan Działania Instytucji 2022/2023
Zgodnie z umową zawartą w dniu 31.07.2021 w sprawie warunków organizacyjno-finansowych działalności Teatru Lalek „Pleciuga” w Szczecinie oraz programu jego działalności, przedkładam sezonowy plan działania instytucji na rok 2022/23. W nadchodzącym drugim sezonie pojawią się zarówno propozycje współczesnej dramaturgii jak i spektakle z nurtu klasycznego, a główną grupę odbiorców naszych działań artystycznych stanowić będzie najmłodsze pokolenie widzów. Pojawią się również propozycje dla młodzieży: „Nienauczalni” oraz „Śnieżyca”. Ważny element naszej działalności w kolejnym sezonie artystycznym, obok wyzwań repertuarowych, będzie stanowić edukacja teatralna.
Premiery:
1. Niezłe ziółka
Spektakl dla dzieci w wieku szkolnym
tekst: Magdalena Mrozińska
reżyseria : Paweł Aigner
muzyka: Piotr Klimek
premiera:17września2022r.
Dość bajkowych happy-endów, dość przewidywalnych słodkich zakończeń, w których wygrywa dobro, a zło jest poniżane i ośmieszane! Wywrotowa grupa sztandarowych czarnych charakterów z różnych podań i baśni postanawia przeciwstawić się odwiecznej strukturze opowieści dla najmłodszych i dowieść, że zło jest dobre, a dobro złe. Żeby tego dokonać muszą zniszczyć mityczną Fabrykę Dobrych Bohaterów. Szkoda tylko, że nikt im nie powiedział, jakie to może mieć konsekwencje…
„Niezłe ziółka” Magdaleny Mrozińskiej w reżyserii Pawła Aignera, uznawanego za jednego najwybitniejszych współczesnych twórców teatralnych to sceniczna jazda bez trzymanki. Przygodowa sztuka pełna humoru, zawrotnych akcji oraz postaci, których nie sposób nie polubić, jest opowieścią o sile przyjaźni oraz magii świata, w którym dobro nieustannie przeplata się ze złem. A mając za sobą przykre doświadczenia, możemy bardziej docenić to, co miłe. Czyżby rzeczywiście zło nie było takie złe?
Spektakl będzie nie tylko atrakcyjnym widowiskiem, ale będzie rozwijał też zmysł estetyczny i wrażliwość na sztukę. Poprzez dotykanie takich problemów jak walka dobra ze złem, różnorodność ludzkich postaw, wykluczenie, dawanie drugiej szansy, będzie miał też wymiar terapeutyczny, a przesłanie z niego płynące będzie sprowadzało się do myśli, że siła, jaką emanują „ci źli” jest tylko pozorna, i choć czasem może wydawać się to naiwne, zawsze należy być dobrym dla siebie, ludzi i świata.
· sala widowiskowa
· kategoria: spektakl familijny
2. Nienauczalni
autor: Gordon Korman
adaptacja: Joanna Kowalska
reżyseria: Piotr Ratajczak
muzyka: Tomasz Lewandowski
premiera: 9 października 2022r.
To zabawna i ciepła opowieść o nadzwyczajnych uczniach i niezwykłym nauczycielu. W spektaklu znajdzie się plejada bohaterów i sytuacji, z jakimi może się utożsamić każdy, dla którego ważnym elementem na obecnym etapie życia jest szkoła – pełna przygód, wyzwań, a przede wszystkim skomplikowanych relacji międzyludzkich.
W przedstawieniu pojawiają się zawistni koledzy, mściwy dyrektor oraz zawiedziony życiem nauczyciel, który będzie przelewał na uczniów swoją obojętność i zgorzkniałość. A co, jeśli na jego drodze staną nietuzinkowi nastolatkowie – indywidualiści, którzy nie boją się wypowiedzieć wojny skostniałemu systemowi, choć przylgnęła łatka „nienauczalni”?
„Nienauczalni” to fantastyczna komedia pomyłek, które niejednokrotnie poprowadzą bohaterów do wielkiej katastrofy, ale ku zdziwieniu wszystkich doprowadzą do szczęśliwego zakończenia.
· sala widowiskowa
· kategoria: spektakl młodzieżowy
3. Śnieżyca
spektakl okołoświąteczny
autor: Neala Stephenson
reżyseria i adaptacja: Przemysław Żmiejko
muzyka: Filip Sternal
premiera: 26 listopada 2022 r.
Spektakl oparty na książce „Śnieżyca” Neala Stephensona będzie próbą uchwycenia współczesnej rzeczywistości nastolatków, w której świat realny miesza się z wirtualnym, a galopująco wzrastający czas spędzany w tym drugim dobitnie pokazuje, że to już nie tylko platforma służąca rozrywce i ucieczce od problemów dnia codziennego, ale obowiązkowe miejsce spotkań, odgórnie narzucone przez czasy, w których przyszło nam żyć. Widz poza tradycyjnym odbiorem spektaklu będzie mógł śledzić jego dodatkową treść logując się swoim smartfonem do wcześniej stworzonego wirtualnego pokoju, gdzie będzie uzyskiwał dodatkowe informacje dotyczące akcji. Ten zabieg będzie jedynie dodatkowym bodźcem pogłębiającym i uwiarygadniającym świat przestawiony na scenie.
· sala widowiskowa
· kategoria: spektakl dla młodzieży
4. Spektakl dla widza szkolnego
tytuł spektaklu zostanie doprecyzowany do końca lipca
autor: Maria Wojtyszko
reżyseria: Jakub Krofta
muzyka: Tomasz Lewandowski
premiera: 25 lutego 2023 r.
Autorski projekt Marii Wojtyszko i Jakuba Krofty dla dzieci w wieku szkolnym.
5. Kolory
autor: Marta Łągiewka, Maja Bartlewska
reżyseria: Marta Łagiewka
scenografia: Kaja Licak
muzyka: Tomasz Licak
premiera: 25 marca 2023 r.
„Kolory” (tytuł roboczy) to przedstawienie dla dzieci w wieku przedszkolnym inspirowane książką „Czarna książka kolorów” Meneny Cottin i Rosany Farii oraz wypowiedziami niewidomych dzieci na temat kolorów.
Interaktywna forma spektaklu będzie stanowić wspaniałą okazję, żeby porozmawiać z dzieckiem o świecie, który nie zawsze jest kolorowy, co nie oznacza, że nie jest piękny. Choć trudno zrozumieć odmienną perspektywę, warto się nią zainteresować i próbować z ciekawością i radością budować społeczeństwo wolne od wykluczeń. W ramach pracy nad przedstawieniem zostaną przeprowadzone warsztaty dla dzieci niedowidzących „Dotknij teatru”, podczas których uczestnicy zapoznają się z magicznym światem teatru. Zajęcia przyniosą obopólną korzyść – prowadzący będą mieli okazję poznać bliżej świat osób niewidomych i swoje refleksje przenieść do pracy nad spektaklem.
Spektakl, choć dedykowany jest dzieciom niewidomym, przeznaczony będzie również dla dzieci bez niepełnosprawności.
· sala kameralna
· kategoria: spektakl dla najnajów
6. Premiera dla dzieci
tytuł spektaklu zostanie doprecyzowany do końca lipca
tekst: Magdalena Mrozińska
reżyseria Janni Younge
Pochodząca z RPA, światowej sławy artystka autorskiego teatru formy przyjedzie do „Pleciugi”, żeby tworzyć spektakl dla najmłodszych, pełen zapierających dech w piersiach plastycznych konstrukcji, osadzonych w szlachetnej, poetyckiej formule. Scenariusz będzie rodził się podczas przeprowadzonych wcześniej warsztatów z aktorami oraz naszą dramaturg, Magdaleną Mrozińską.
premiera w okolicach Dnia Dziecka 2023
· sala widowiskowa
· kategoria: spektakl dla dzieci w wieku przedszkolnym
Najważniejsze obchody:
* Światowy Dzień Lalkarstwa – 21 marca 2023
* Międzynarodowy Dzień Teatru – 27 marca 2023
Druga połowa marca obfituje w ogólnoświatowe święta teatru. Teatr Lalek „Pleciuga” aktywnie włącza się w obchody, przy okazji zapoznając z powyższymi datami mieszkańców. Teatr wyjdzie do ludzi – planowane są działania w przestrzeni miejskiej – performance, flash mob, aktorskie improwizacje z udziałem lalek. Chcemy podkreślać, jak bogatą tradycję ma teatr formy, edukować w zakresie technik i rodzajów lalek, podkreślać, że lalka w rękach aktora może przekazać więcej, niż on sam jeden na scenie, otwierając pole wyobraźni zarówno dzieciom, jak i dorosłym.
* Święto Pleciugi – 22 czerwca (termin cykliczny)
22 czerwca br. do kalendarza szczecińskich imprez kulturalnych dołączyło „Święto Pleciugi”. Pierwsza edycja, zorganizowana na rok przed jubileuszem 70-lecia teatru, zapoczątkowała nową tradycję kolorowych, kreatywnych spotkań w międzypokoleniowym gronie przyjaciół naszego teatru.
Premierowa edycja zawierała paradę, pokazy aktorskie, muzykę na żywo, a także gry, zabawy i inne niespodzianki. Chcemy, żeby formuła ewaluowała i wpisując się na stałe w tradycję naszego miasta, z roku na rok zrzeszała coraz więcej szczecinian i przyjezdnych gości.
*2023 rok 70-leciem „Pleciugi”
Zaplanowany na wrzesień 2023 międzynarodowy festiwal będzie spotkaniem nie tylko z praktycznym wymiarem teatru, zawartym w najlepszych sztukach z Polski i zagranicy, ale też z jego teoretycznym podłożem, trendami, motywacjami. Poszukiwaniu wspólnych dróg rozwoju ma służyć międzynarodowa konferencja dyrektorów i twórców teatralnych.
Poprzedzający sezon (2022/23) będzie budował grunt pod to wydarzenie. Planowane są spotkania w grupach badawczych, laboratoria służące wyodrębnieniu tematów i myśli przewodnich, selekcja przedstawień, a także videorozmowy z przyszłymi prelegentami.
Projekty dodatkowe (edukacyjne):
· cotygodniowe weekendowe warsztaty dla dzieci i rodzin (wśród z nich znajdą się propozycje skierowane do każdej grupy wiekowej)
· warsztaty plastyczne dla grup szkolnych lub przedszkolnych zainspirowane obejrzanym wcześniej przedstawieniem.
· warsztaty teatralne dla grup zorganizowanych, na których dzieci zdobywają wiedzę na temat technik lalkowych i zasad animacji przedmiotem, oraz umiejętności: poprawnej wymowy, interpretacji tekstu, zasad ruchu scenicznego, zasad współpracy w grupie, wyrażania emocji itp.
· Warsztaty muzyczne – zabawy teatralne na bazie muzyki ze spektakli.
· „W teatrze jest naj!” – cykliczne warsztaty dla najmłodszych (od 1 rż.)
· „Czytanki czwartkowe” („bajki umilajki”, dla dzieci 3–5 lat, „bajki wyciszajki” dla dzieci 6–8 lat) - W każdy pierwszy czwartek miesiąca zapraszamy na popołudnia z bajką. W okresie jesień-zima będą się one odbywać w teatrze, w przytulnie urządzonej sali, gdzie w wygodnych pozycjach, na miękkich poduchach, z kubkiem ciepłej herbaty, będzie można wsłuchać się w czytane przez aktorów opowieści. Kiedy zawita do nas wiosna, przeniesiemy się na zewnątrz, poduchy i koce zamienimy na leżaki, a herbatę na lemoniadę.
· Edukacyjna Rada Teatralna – comiesięczne spotkania z nauczycielami ze Szczecina i okolic.
· Klasy patronackie – wybrane klasy 1– 4 ze Szczecina i okolic będą uczestniczyć w comiesięcznych „lekcjach” teatralnych. Idea klas patronackich opiera się na założeniu, że teatr (sztuka/kultura) nie tylko uwrażliwia młode pokolenie, nie tylko poszerza ogólną wiedzę o świecie i relacjach międzyludzkich, ale także może pomóc w nabyciu konkretnych umiejętności przydatnych w procesie nauki i autoprezentacji. Każdorazowe spotkanie będzie się składać z dwóch części: obejrzenia spektaklu i części warsztatowej. Zajęcia po spektaklu będą luźno nawiązywać do jego aspektów (np. wykorzystanych formplastycznych, konstrukcji wybranych postaci, zdarzeń fabularnych). Warsztaty prowadzone będąprzez odpowiednich specjalistów w danej dziedzinie.
Realizacja pozyskanych projektów:
KULTURA DOSTĘPNA – dofinansowany z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zakłada poszerzenie oferty edukacyjno-artystycznej dostosowanej do potrzeb osób z dysfunkcją wzroku, ale także dla odbiorców bez niepełnosprawności. Planowane przez nas wydarzenia będą skierowane zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych: interaktywna wystawa, koncert w ciemności oraz warsztaty teatralne, plastyczne i sensoryczne.
FORMowanie – dofinansowany z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Projekt zakłada realizację dwóch premier: „Niezłe ziółka” dla dzieci od 8 roku życia oraz „Śnieżycy”, spektaklu dla młodzieży, gdzie wspólnym mianownikiem jest poszukiwanie nowych środków wyrazu. Oprócz tego w tym projekcie przewidziana jest realizacja mniejszych działań poza teatrem. Spektakl „Niezłe ziółka” będzie w nowatorski i zabawny sposób przetwarzał znane baśniowe motywy, a „Śnieżyca” będzie interaktywnym spektaklem cyberprzestrzennym.
LALKOGRANIE to projekt dofinansowany z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, którego realizacja już się rozpoczęła.
,,Lalkogranie, czyli w co dziadek i babcia grali, kiedy byli mali”.
Projekt zakłada działania skierowane do mieszkańców wszystkich grup wiekowych i społecznych na terenach gmin województwa zachodniopomorskiego.
W sześciu miejscach odbędą się dwa kilkugodzinne spotkania warsztatowe, realizowane dzień po dniu w gminnych centrach i ośrodkach kultury województwa zachodniopomorskiego. Prowadzone działania pozwolą odszukać w pamięci zapomniane gry i zabawy, jednocześnie odkrywając przed jego uczestnikami znaczenie i ideę teatru lalek w każdej z nich.
Miejscowości, do których pojedziemy: Golczewo, Dolice, Dębno, Łobez, Różańsko, Przelewice.
WSZYSTKO GRA, POLSKO – NIEMIECKIE WARSZTATY DLA DZIECI – projekt jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Naszymi partnerami w tym projekcie są dwa przedszkola z Polski i Niemiec.
Zaplanowaliśmy warsztaty integracyjne, plastyczne, teatralne, muzyczne oraz choreograficzne.
Do tego projektu został napisany tekst polsko-niemieckiej piosenki, skomponowana została również muzyka. Finalnie dzieci wezmą udział w nagraniu piosenki wraz z układem choreograficznym na głównej scenie naszego teatru.
TEATR POLSKA – projekt również zostanie dofinansowany z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zakłada prezentacje spektaklu „Tu rządzą lalki” w domach kultury na terenie województwa zachodniopomorskiego oraz województw ościennych. Z naszym spektaklem dotrzemy do miejscowości, w których nie ma teatru.
Wszystkim naszym nowym propozycjom towarzyszyć będą - jak zawsze - Gazetka Teatralna „Gabit”, którą „Pleciuga” - jako jedyny w Polsce teatr lalek - systematycznie wydaje od 1998 r. oraz zeszyty metodyczne dla nauczycieli „Kocham teatr”, które zawierają propozycje wykorzystania teatru w nauczaniu zintegrowanym, blokowym i przedszkolnym. Zeszyty ukazują się cyklicznie przy okazji kolejnych premier.